Een artikel geschreven door mijn student, M. Brushtein

De Pesach Seder (feestelijke maaltijd) vindt binnenkort plaats. Veel mensen weten dat deze feestdag gewijd is aan de uittocht van de Joden uit Egypte, wat ongeveer 34 eeuwen geleden heeft plaats gevonden.

Sindsdien wordt deze gedenkwaardige gebeurtenis ieder jaar een week lang gevierd. Als we bedenken dat hier heel veel drukke werkzaamheden aan vooraf gaan die vergezeld worden door allerlei beperkingen, kunnen we met recht de vraag stellen: “Waarom wordt er zoveel bijzondere aandacht besteed aan deze feestdagen?”

De tragische gebeurtenissen die aan de uittocht uit Egypte vooraf gingen en wat daarna heeft plaatsgevonden tijdens de tocht door de woestijn, zijn bekend. Deze gebeurtenis onderscheidt zich van andere gebeurtenissen. Iets dergelijks had namelijk nooit eerder plaats gevonden.

Voor de eerste keer in de geschiedenis van de mensheid besloot het Joodse volk om de lat van betrekkingen tussen mensen te verhogen tot het niveau: “als één man met één hart”.  Als we vanuit dit oogpunt naar de feestdagen van Pesach kijken, zal veel – zo niet alles van wat we weten over Pesach en de Joden – wellicht radicaal herzien moeten worden.

Laten we ons de situatie van die dagen eens voorstellen. Onder leiding van Mozes verlaten de Joden Egypte, een land waar ze eeuwen lang als slaven behandeld waren. Waar zouden deze voormalige slaven behoefte aan hebben? Zij willen zich snel in een nieuwe omgeving vestigen en daar veilig kunnen leven en genieten van de nieuw gevonden vrijheid. Maar in feite gebeurde er iets vreemds.

Na een lange beproeving in de woestijn verzamelen de Joden zich aan de voet van de berg Sinaï en nemen ze eigenlijk een ondraaglijke last op zich. Zij komen overeen om voor elkaar garant te staan. We weten dat dit in principe onmogelijk is. Hadden zij geen andere dingen aan hun hoofd? Wie hadden deze wederzijdse garantie eigenlijk nodig?

Maar in feite is het antwoord duidelijk: Als het de bedoeling is dat een volk woont, gedijt en groeit, moet het verenigd zijn en het is zeer onwaarschijnlijk dat iemand hier tegen is. Dan rijst de vraag: Op basis van welk principe, door welke idee, kan zoiets plaatsvinden?

Natuurlijk kun je mensen verenigen op basis van de idee van universele gelijkheid en broederschap en de idee van nationale superioriteit, het is immers ook mogelijk voor mensen om zich te verenigen op basis van de Amerikaanse droom.

Dan rijst er nog een praktische vraag: Hoe en hoe lang zullen deze beginselen en ideeën werkzaam zijn? We weten het antwoord. Dit zijn rationele en begrijpelijke principes, maar de idee van “Wederzijdse Garantie” of sterker nog: “Heb je naaste lief als jezelf” is irrationeel, namelijk fundamenteel onmogelijk.

Waarom leeft de idee “Heb je naaste lief” – wat op het eerste gezicht irrationeel lijkt – nu al meer dan 3.000 jaar en wordt dit door iedereen in de wereld begrepen terwijl rationele ideeën – ‘nationale ideeën’- altijd binnen één generatie een zachte dood sterven?

En daarnaast: hoe kunnen de Joden dit idee in de praktijk uitvoeren? Laten we niet praten over zaken als een Hogere Kracht of de Schepper. Laten we het hebben over waarmee we zijn begonnen: Wederzijdse Garantie.

In de Torah staat geschreven dat de Joden, één voor één en samen, unaniem besloten om voor elkaar borg te staan. We kunnen met recht zeggen dat het een kwestie van het hele volk was, met alle gevolgen vandien. Het moge duidelijk zijn dat dit de reden was voor succes.

Wij weten dat het volk later, om verschillende redenen, onverschillig kwam te staan tegenover deze idee en er nog weer later naar terugkeerde.

In beide gevallen ging het goed met de Joden en leefden zij in welvaart. Nadat zij zich in die oude tijden hadden verenigd tot één man met één hart, werd het Joodse volk het voorbeeld voor vele naties en de oprichter van de ethische waarden die ten grondslag liggen aan de hele beschaving.

In deze tijd kan het verenigde Joodse volk een voorbeeld geven van correcte verhoudingen. Als het hele volk zich hierbij aansluit en deze idee zich over het hele land verspreidt, zoals ten tijde van Mozes, zal het Joodse volk dit zonder enige twijfel kunnen waarmaken.

De keuze is aan ons

Filed under: Arvut, Eenheid, Pesach, Verbinding - Geen reacties→